CD1
1. Introitus
2. Kyrie
3. Dies Irae
4. Tuba Mirum
5. Mors Stupebit
6. Quid Sum Miser
7. Rex Tremendae
8. Recordare Jesu Pie
9. Ingemisco Tanquam Reus
10. Lacrimosa
CD2
1. Sanctus
2. Agnus Dei
3. Lux Aeterna
4. Libera Me, Domine
5. Offertorium-Swiety Boze
6. Libera Animas
albüm bilgisi
Ece Ayhan'ın "Başıbozuk Günceleri" ni okurken bir sürü isme rastlarsınız. Kimisi hakkında ufakta olsa görüşler yorumlar vardır kimisinde sadece isim yazılıdır. İlk başta garibinize giden bu duruma kitaba devam ettikçe alışırsınız ve sonra öyle her ismin deftere kolayca girmediğini görünce burada yazılan isimlere eğer daha önceden bilmiyorsanız sizde merak salarsınız.
Krzysztof Penderecki' ye de böyle rastladım kitapta:
Polonyalılar müzikte de iyiler bak çağımızda. Krzysztof Penderecki'nin Leh Requiem'ini İstanbul'da Selamiçeşme'de soprano Atıfet Usmanbaş ve ünlü besteci ilginç İlhan Usmanbaş'ın anlatışlarıyla biliyordum. 1987'de Penderecki'nin Leh Requiem'i için İlhan Usmanbaş şunları şöylemişti:
"Koro (adeta) orkestradır. Genelde 'alafresk'. Fresko'nun kalın çizgileri uzaktan da görülebilir.
Leh Requiem'i aşağı yukarı 90 dakika sürdü. (Yapıtı besteci yönetiyordu) Yayılan bir yapıt. Yer yer koro da var. Tonal bölümler kısa sürüyor. Bu kısa süren bölümler büyük bir resmin içine yerleşiyor. Yapıt 'tını' esası üzerine kurulmuş. Ve daha da geniş lekeler halinde renkler.
Derler ki, Penderecki bir çeşit 'başarı ticareti' yapıyor. Benim anladığımca bu bir freskodur. Katolik ilahileri öne çıkıyor. Kendimizi adeta İsa çağında buluyoruz. Bana sorarsanız, Hristiyanlığın bu biçimde müziğe gelişi, Bach'ın Barok Hristiyanlığından daha sahicidir. Polonya Katolikliği, Bizanstan, Doğudan gelir. Doğu Hristiyanlığı Ortadoğu kaynaklarıyla doludur. Sağlam, saklanmış ve sahici..
Bu kadar dinsel müzikle uğraşan Penderecki artık bu tür müzik yapmayacağını onun yerine doğayla ilgili şeyler üreteceğini söylüyor. Bize aslında bir kopya da veriyor bu söylemiyle..
...
Penderecki, (Penderetski okunuyor) Polonya’nın güneyinde, Zakopana Dağları’nın eteğindeki Debica kentinde doğdu. Gençliği komşu kent Krakow’da geçti. Nobel ödüllü yazarların, Andrei Wajda gibi sinemacıların yetiştiği kültür kenti yenilikçi kişiliğinin gelişiminde önemli rol oynadı. Krakow Müzik Akademisi'nden 1958'de mezun oldu. İlk eserlerinden itibaren orkestranın standart enstrümanlarını zorlayarak, farklı anlatım biçimleri aradı. Örneğin 1960'da, adını dünyaya duyurduğu Sekiz Dakika Otuz Sekiz Saniye’de, 52 yaylı çalgının siren çağrışımı yapacak şekilde kullanılmıştı. Daha sonra ismini değiştirdiği Hiroşima Kurbanları İçin Ağıt, Penderecki'ye UNESCO ödülü getirdi.
Sonraki eserlerinde yeni renk arayışıyla yaylı çalgıların eşikleri ile gövdeleri arasında kalan telleri kullandı, nadide kemanlara, çellolara trampet muamelesi yaptı. 1960’larda daktilo, Meksika gitarı, Tibet gongları gibi farklı renkleri kattı klasik orkestraya... İcat ettiği enstrümanların bazılarını plastikten yapıp infial yarattı. "300 yıllık çalgılar günümüzün dünyasını, hayallerimdeki sesleri yansıtmaktan uzak. Bir besteci olarak dinleyiciyi her an şaşırtmalıyım. Hayatı boyunca aynı müzik diliyle benzer eserler yazan, sıkıcı bir besteci olduğumu düşünmelerini istemem" diyordu plastik çalgısına karşı çıkanlara. Besteleri, Andrei Wajda, David Lynch gibi yönetmenler tarafından sinemada da kullanıldı. 1987 ve 1998’de “En İyi Çağdaş Beste” dalında iki Grammy kazandı. 1998’de ayrıca, orkestra şefi olarak Anne Sophie Mutter ’le “En İyi Klasik İcra” ödülünü aldı.
Penderecki’nin üç çocuğu, iki torunu var. Ailede sadece sekiz yaşındaki torunu müziğe ilgi duyuyor. Piyano çalıyor. “Beste yapıyor ama çok tembel. Ben de tembeldim onun yaşında” diyor. Türkiye’ye geldiğinde, Penderecki’nin ağaç tutkusunu öğrenen TEMA gönüllüleri besteciye konser sonrasında kuliste Anadolu meşesi tohumları hediye etti.
Leh Requemi, Lacrimosa gibi görkemli eserlerin bestecisi Krzysztof Penderecki, birkaç yıl önce Yale Üniversitesi ve Krakow Konservatuvarı’ndaki öğretim üyeliği görevlerinden ayrıldıktan sonra tüm zamanını üç alana odakladı: Orkestra şefliği, bestecilik ve arboretum. 75 yaşındaki Polonyalı besteci şefliğini üstlendiği Krakow Sinfonietta ile dünyayı dolaşıp, yılda ortalama 50 konser veriyor. Aynı anda birçok eser üzerinde çalışıp, havaalanı dahil bulduğu her fırsatta beste yapıyor. Geriye kalan tüm zamanını ağaçlara ayırıyor. Krakow yakınlarındaki 30 hektar genişliğindeki arboretumunda topladığı bitki türlerinin sayısı 1500’e ulaştı. 2009 Martı’nda Cemal Reşit Rey Konser Salonu’nda bir konser vermek üzere Türkiye’ye gelmişti. Daha sonraları bir festival için gene ülkemize gelmiş ve Side'de konser vermişler İlyas Mirzayev'le.''Side Rapsodisi'' diye bu festivale özel bir beste yapılmıştır.
Filiz Ali-1987 de yaptığı söyleşiden:
“Beş bin nüfuslu Debica kasabasında büyüdüm. Babam avukat, dedemse banka memuruydu. Müzikle pek alışverişleri yoktu. Kasabada o zamanlar (besteci 1933’de doğduğuna göre 1930’lardan, 40’lardan söz ediyor) bir orkestra, üç de bando vardı, ama beni en çok kilisedeki müzik etkilemiştir çocukluğumda. Babamın müşterilerinden biri bana bir keman armağan etmeseydi belki müzisyen filan olmayacaktım. Keman gelince ders almaya başladım. Bestecilik merakım da kemanla birlikte gelişti. Bach çalıyorsam Bach gibi, Mozart çalıyorsam Mozart gibi besteler yapardım. Sonra Krakow’a üniversiteye gittim. Felsefe, edebiyat ve mimariye merakım vardı. keman ve teori dersleri almaya Krakow’da da devam ettim. Baktım ki özel dersler yeterli değil, üniversiteyi bırakıp konservatuara girdim. iki yıl konservatuarda, dört yıl da müzik akademisinde okudum.”
İlk kez batıya gitme iznini 1959’da aldım. Bir yarışma kazandım ve cebimde 150 dolarla İtalya’ya gittim, iki ay dolaştım İtalya’yı. Hâlâ müzikten çok mimariyle ilgilenmekteydim. Schönberg, Berg ve Webern’in Viyana Okulu, on-iki ton sistemi ve atonaliteden haberim yoktu. Yani bir bakıma dünyadan haberim olmadan besteciliğe başlamanın yararı da oldu denebilir. Hiçbir yeni akımın etkisinde kalmadan, kendi kişiliğimin özgünlüğünü korudum ve bu sayede yeni bir dil bulabildim.
“Polonya’da bir klarinetle bir otomobil aynı fiyata satılıyor. İkisi arasında seçim yapmak durumunda olan genç, yüzde doksan arabayı tercih ediyor tabii. Artık kasaba bandoları, şehir bandoları da yok.”
Besteciler, 1960’lı yıllarda Darmstadt’a Mekke’ye Hacca gider gibi giderlerdi. Ben de aynı duygularla gittim Darmstadt’a. Aa, bir de baktım ki olay hiç de öyle büyütüldüğü gibi değil. Bence müzik sadece yetenekliler tarafından yapılmalı. Boulez, Stockhausen gibi besteciler, müziğin özüne değil yapısına önem veriyorlar. Müzik matematik değildir. Matematikle ilişkisi vardır ama müzikte ses, doku ve biçim önemlidir.
Besteci yetenekli ve usta olmak zorundaydı eskiden. Bach, her Pazar günü ayin için bir Kantat yazmak durumundaydı, ustalık ister her hafta bir Kantat yazmak. Şimdi ise öyle bir zorunluluğu yok bestecinin. Herkes bir tek şeyin uzmanı. Kimi başparmak uzmanı örneğin, öteki parmaklardan anlamam diyor. Eskiden besteci her çalgıyı çalmak zorundaydı. Şimdi hiçbir çalgı çalmayan besteciler çoğunlukta.
Requiem’in öyküsü
“Requiem, ölüler için duadır biliyorsunuz. 1970’de Gdansk’ta olaylar çıkmış ve işçiler ölmüştü. 1980’de Dayanışma Sendikası, ölen işçilerin anısına bir anıt yaptırdı Gdansk’ta. Lech Walesa bu anıtın açılış töreninde çalınmak üzere benden müzik yazmamı istedi. Lacrymosa böyle bestelendi. Requiem, Lacrymosa’dan doğdu diyebilirim. Eski formları ve yazı tekniklerini kendime göre yorumlayarak uyguladım Requiem’de. Eski bir Polonya halk şarkısını da Cantus Firmus olarak kullandım.”
Çocukluğum 2. Dünya Savaşı Polonyası’nda geçti. Sonra Sovyet işgali yaşadık. Ardından Dayanışma Sendikası çıktı, özgürlük adına savaşan. Bu harekete müziğimle destek vermek için Leh Requemi’ni besteledim. Eseri Jean Paul 2.’nin ölümünden sonra yazdığım bölümle tamamladım. 25 yılımı aldı bitirmek.
diğer albümleri
Opera
1968-Die Teufel von Loudun
1975-Paradise Lost
1984-Die Schwarze Maske
1990-Ubu Rex
Senfonileri
1973-Symphony No. 1
1980-Symphony No. 2 "Christmas"
1988-Symphony No. 3
1989-Symphony No. 4 "Adagio" Award for Music Composition
1991-Symphony No. 5 "Korean"
19??-Symphony No. 6 (in progress)
1996-Symphony No. 7 "Seven Gates of Jerusalem"
2004-Symphony No. 8 "Lieder der Vergänglichkeit"
Orkestral
1959-Emanations
1959-Anaklasis
1960-Threnody to the Victims of Hiroshima
1961-Polymorphia
1961-Fluorescences
1962-Canon
1963-Three Pieces in the Old Style
1966-De Natura Sonoris No. 1
1967-Pittsburgh Overture
1970-Kosmogonia
1971-De Natura Sonoris No. 2
1971-Prélude
1971-Actions
1973-Intermezzo
1973-Fonogrammi
1974-The Dream of Jacob
1979-Adagietto from Paradise Lost
1992-Sinfonietta No. 1, for string orchestra
1994-Sinfonietta No. 2, for clarinet and strings
1994-Music from Ubu Rex
1994-Entrata
1995-Burlesque Suite from Ubu Rex
1996-Serenade, for string orchestra
1998-Luzerner Fanfare
2003-Fanfarria Real
2008-Danziger Fanfare
2009-Prelude for Peace
2012-De Natura Sonoris No. 3
Konçerto
Piano:
2001-Piano Concerto, Resurrection
Violin:
1967-Capriccio for violin and orchestra
1976-Violin Concerto No. 1
1992-Violin Concerto No. 2 Metamorphosen
Viola:
1983-Viola Concerto
Cello:
1964-Sonata for cello and orchestra
1972-Cello Concerto No. 1
1982-Cello Concerto No. 2
1983-Cello Concerto
2000-Concerto Grosso No. 1, for three cellos and orchestra
2003-Largo for cello and orchestra
Flute:
1961-Fonogrammi for flute and chamber orchestra
1992-Flute Concerto, for flute and chamber orchestra
Oboe:
1964-Capriccio, for oboe and eleven strings
Clarinet:
1995-Clarinet Concerto, for Clarinet and Chamber Orchestra
1992-Flute Concerto
1997-Clarinet Concerto
2004-Concerto Grosso No. 2, for five clarinets and orchestra
Horn
2008-Horn Concerto
Diğer
1971-Partita for harpsichord, electric guitar,
2000-Music for alto flute, marimba and strings
2012-Double Concerto for violin, viola and orchestra
Vokal/Koro
1958-Psalms of David
1959-Strophen
1959-Dimensions of Time and Silence
1962-Stabat Mater
1964-Cantata
1965-St. Luke Passion
1967-Dies Irae
1970-Kosmogonia
1971-Utrenja
1972-Ecloga VIII
1973-Canticum Canticorum Salomonis (1970–73)
1973-Magnificat (1973–74)
1979-Te Deum
1981-Agnus Dei
1984-Polish Requiem (1980–84)
1986-Song of Cherubim
1987-Veni creator
1992-Benedicamus Domino
1993-Benedictus
1995-Agnus Dei
1996-De Profundis
1997-Hymne an den heiligen Daniel
1997-Hymne an den heiligen Adalbert
1997-Credo )
2002-Benedictus
2009-Kaddish
2010-Powialo na mnie morze snów...
Oda Müziği
1960-String Quartet No. 1
1968-String Quartet No. 2
1988-Der unterbrochene Gedanke, for string quartet
1991-String Trio
1993-Clarinet Quartet
2000-Sextet
2011-String Quartet No. 3
Enstrumental
1953-Violin Sonata No. 1
1956-Three Miniatures, for clarinet and piano
1959-Three Miniatures for violin and piano
1968-Capriccio per Siegfried Palm, for solo cello
1980-Capriccio, for solo tuba
1984-Cadenza, for solo viola
1986-Per Slava, for solo cello
1987-Prelude, for solo clarinet
1994-Divertimento, for solo cello
1999-Violin Sonata No. 2
2000-Sarabande, for solo viola
2008-Capriccio, for solo violin
2008-Serenata, for three cellos
0 yorum:
Yorum Gönder